آیا تا ۲۵ سال آینده نرخ رشد جمعیت ایران منفی میشود؟
انجمن سلامت خانواده ایران مدعی است: «نرخ رشد جمعیت در ایران تا ۲۵ سال آینده منفی میشود و ۳۰ درصد جمعیت ایران سالمند خواهد بود.»
❌ این ادعا برخلاف برآوردهای معتبر جمعیتی در داخل و خارج از ایران است.
اولین بار نیست که برخی افراد و مقامهای رسمی و نهادها در جمهوری اسلامی آمارهای اغراقشده و نادرست درباره کاهش جمعیت یا افزایش جمعیت سالمندان منتشر میکنند.
محاسبات مرکز آمار ایران نشان میدهد حتی اگر میزان باروری تا ۳۰ سال آینده ۱۵ درصد کمتر از امروز شود، باز هم رشد جمعیت تا سال ۱۴۳۰ منفی نخواهد شد. برآورد دفتر جمعیت سازمان ملل متحد نیز حکایت از آن دارد نرخ رشد جمعیت در ایران تا سال ۱۴۳۵ مثبت خواهد بود.
بر اساس برآوردهای مرکز آمار و سازمان ملل در صورت سقوط نرخ باروری تا سه دهه آینده حدود ۲۰ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل خواهد داد. طبق استاندارد آماری، مبنای تعریف سالمندی سن بالای ۶۵ سال است.
اینکه تا ۳۰ سال آینده جمعیت ایران چقدر باشد، بستگی به متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیط زیستی زیادی دارد. مبنای برآوردهای جمعیتی مراجع معتبر آماری سناریوهایی است که بر اساس الگوهای زاد ولد، مرگ و میر و مهاجرت و تغییرات جمعیتی تعریف میشوند.
رشد جمعیت ایران بعد از دهه ۱۳۶۰ روند کاهشی پیدا کرده، اما بعد از کاهش شدید رشد جمعیت در دهه ۱۳۷۰ از ابتدای دهه ۱۳۸۰ منحنی کاهش رشد شیب ملایم و نسبتا ثابتی پیدا کرده است. برآوردهای معتبر آماری نشان میدهد، به احتمال زیاد در چند دهه آینده رشد جمعیت در ایران نیز مانند اغلب کشورهای جهان صفر و منفی خواهد شد.
با این اوصاف ما این ادعای انجمن سلامت خانواده ایران را که «نرخ رشد جمعیت در ایران تا ۲۵ سال آینده منفی میشود و ۳۰ درصد جمعیت ایران سالمند خواهد بود»، اغراقشده میداند و به آن نشان «نادرست» میدهیم.