چگونه قرآن یک دفعه در شب قدر نازل شد | چگونه قرآن یک شب به پیامبر نازل شد
یکی از شبهاتی که پیشینه‌ای دراز دارد مربوط به آیاتی است که دلالت دارد قرآن در یک شب (إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ (دخان// 3) ) یعنی شب قدر (إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر (قدر// 1) ) و در ماه مبارک رمضان
متن شبهه :
? یکی از شبهاتی که پیشینه‌ای دراز دارد مربوط به آیاتی است که دلالت دارد قرآن در یک شب (إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ (دخان// 3) ) یعنی شب قدر (إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر (قدر// 1) ) و در ماه مبارک رمضان (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآن (بقره// 185) ) نازل شده، و از طرف دیگر می‌دانیم نزول قرآن همزمان با بعثت پیامبر اسلام (ص) در ماه رجب، و نزول آیات اول سوره علق بوده است، این دو مطلب چگونه با هم سازگارند؟
?از طرفی برای هر آیه شان نزولی است. چگونه ممکن است قرآن یکباره نازل شود ولی هر آیه مربوط به تاریخ و حادثه متفاوتی باشد که گاه چندین سال باهم فاصله دارند؟
پاسخ شبهه:
?شبهه تعارض بین نزول قرآن در شب قدر و وقوع بعثت پیامبر اکرم (ص) در بیست و هفتم رجب به گونه‌ای است که باعث اختلاف در تعیین تاریخ بعثت گشته است.
در این میان شیعه با استناد به روایات متعدد معتقد است که بعثت در روز 27 رجب واقع شده، در حالی که اهل سنت با استناد به ظهور آیات در نزول قرآن در ماه مبارک رمضان و هم زمانی بعثت با نزول قرآن وقوع بعثت را در رمضان می‌داند.
?برای روشن شدن مسأله ابتدا باید دید آیا بین بعثت و نزول قرآن تلازم و همزمانی وجود دارد یا نه؟
و اگر بعثت با نزول قرآن همزمان بوده چگونه نزولی مراد است؟
اگر نزولی که همزمان با بعثت بوده غیر از نزولی باشد که در آیات مذکور آمده، دیگر تعارضی در بین نخواهد بود.
✔️نظر مشهور در بین مفسران این است که نزول قرآن در شب قدر به معنای نزول دفعی تمام قرآن است، و این نزول، با نزول آیاتی از سوره علق در 27 رجب که ناظر به شروع نزول تدریجی است، و سایر آیاتی که شان نزول خاص خود را دارند و یا به حوادثی اشاره می کنند، تعارضی ندارد.
? همچنین گفته شده در قرآن، آنجا که نزول دفعی مراد بوده از کلمه انزال و در مواردی که نزول تدریجی مراد بوده از کلمه تنزیل استفاده شده است. انزال به معنای نازل کردن دفعی و یک پارچه، و تنزیل به معنای نازل کردن تدریجی است، و کلمه (قرآن) هم بر مجموع این کتاب الهی اطلاق میشود و هم بر اجزای آن.
⚠️بنابراین آنچه از منابع بر می آید این است که حقیقت قرآن یک بار در شب قدر بر قلب پیامبر نازل شده و سپس به شکل تدریجی متناسب با شان نزول هر آیه، تنزیل شده است.
✔️ در حقیقت نزول یک باره اتفاق افتاده اما آنچه باید به مردم ابلاغ شود، تدریجی بوده است. متناسب با مقتضیات زمان تا محتوای کلام الهی کاملا آشکار گردد.
?منابع:
1. التمهید فی علوم القرآن جلد1 : صفحه 135
2. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 2 : صفحه 15
سایت بصیرت،پاسخ به شبهات وشایعات