هشتاد و پنج میلیون دائی جان ناپلئون/توهم توطئه
مرحوم ایرج پزشکزاد در رمان معروفش شخصیتی خلق کرده بود باسم "دایی جان ناپلئون" که بشدت باور دارد در ایران برگی از روی درخت نمیافتد مگر باذن و برنامه ریزی انگلیسیها. وصد البته که معتقد است انگلیسیها بواسطه ملی بودن او و اینکه حاضر نشده
همانند ایرانیهای دیگر نوکری آنان را بنماید بنای دشمنی و توطئه وی دارند. مشکل از اینجا شروع میشود که سایر ایرانیان اعم ازمتجدد وتحصیلکرده تا سنتی و مذهبی، ثروتمند و مرفه تا محرومین و کم درآمدها، ساکنین شهرهای کوچک ودورافتاده داخل کشورتا ساکنین اروپا و آمریکا هم دست کمی از دایی جان ناپلئون زنده یاد ایرج پزشکزاد ندارند. نه درس و تحصیلات، نه زندگی در اروپا یا آمریکا و نه گذشت زمان هیچ تغییری درنگاه دایی‌جان ناپلوئنیسم ایرانیان بوجود نیاورده. یک مسافرکش زیردیپلم در جنوب شهرتهران همانقدرمتوهم و دایی جان ناپلئون زده است که یک جراح مغز و اعصاب ساکن زعفرانیه یا یک استاد دانشگاه. یک ایرانی ساکن شهرهای بزرگ یا شهرستانی کوچک و دورافتاده درایران همانقدر متاثر ازنگاه دائی‌جان ناپلئونیسم است که یک ایرانی که سالهاست مقیم کالیفرنیا، وانکووریا فرانکفورت آلمان میباشد. طرفه آنکه فرضیه های دایی‌جان ناپلئونی ایرانیان تحصیلکرده، متجدد و ساکن غرب پیچیده تر و "علمی"تر از کارمند دیپلمه راه آهن ساکن نازی آباد جنوب شهر تهران است.
نکته مهم دیگری که ازمنظر‌جامعه‌شناختی میبایستی پیرامون این پدیده توجه داشت افزایشش درطول زمان است. علیرغم گسترش تحصیلات عالیه و افزایش فارغ التحصیلان دانشگاهی، علیرغم گسترش فضای مجازی و کمک به بالا رفتن آگاهی های اجتماعی،علیرغم علم واطلاع ایرانیان ازجوامع دیگر و علیرغم اقامت ۶میلیون ایرانی در اروپا و آمریکا، رواج تئوریهای توطئه و فرضیه های دایی جان ناپلئونی درایران۱۴۰۰،بمراتب بیشتر از ایران چهل یا پنجاه سال پیش است. در۲۲بهمن سال۱۳۵۷، به استثناء محمدرضا پهلوی شاهنشاه ایران و شاید معدودی از فرماندهان ارشد نظامی و مقامات بلند پایه رژیم هیچ ایرانی دیگری فکر نمیکرد که سقوط رژیم پهلوی کار غربیها و مشخصا آمریکا و انگلستان باشد.حتی یک در صد ایرانیان هم چنین تصوری نداشتند.اما در آستانه ۲۲بهمن ۱۴۰۰و بعد ازگذشت ۴۲سال از انقلاب و علیرغم گسترش تحصیلات عالیه، رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور، اینترنت و فضای مجازی، اقامت میلیونها ایران در اروپا و آمریکا، بسیاری از ایرانیان چه نسلهای بعد از انقلاب و چه حتی آنانکه خودشان در انقلاب شرکت داشتند، معتقدند که انقلاب کارواشنگتن و لندن بود .
ادامه را در پادکست «هشتادو پنج میلیون دائی‌جان ناپلئون» بشنوید.
