آیا ماهواره خیام استفاده جاسوسی و نظامی دارد؟
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران، در نشست خبری ماهواره خیام در مرکز کنترل این ماهواره در پاسخ به خبرنگاران درباره ادعای منابع غربی در مورد کاربرد نظامی و جاسوسی ماهواره خیام گفت: «این ماهواره با این وزن و با این اطلاعرسانی که شد … اینکه با این ماهواره جاسوسی بکنیم … از پایه کودکانه است… ماهواره جاسوسی … در ابعاد و اندازههای دیگری، در مدارات دیگری است و این به این شکل نیست.»
نسل قدیم ماهوارههای جاسوسی ایالات متحده، سایز و هیبت بسیار بزرگی داشتند، اندازه یک اتوبوس بوده و وزنشان به کمتر از ۲۰ تن میرسید. مدار این ماهوارهها عموما مانند ماهواره خیام، مدارهای قطبی خورشید-آهنگ است. اما با پیشرفت فناوریهای جدید، دارپا، آژانس تحقیق و توسعه ایالات متحده درصدد است که منظومههای ماهوارهای که ترکیبی از چندین ماهواره کوچک در سایز و ارتفاع ماهواره خیام است را در مدار LEO مستقر کند که ادعای سالاریه را زیر سوال میبرد.
سالاریه، اطلاعرسانی این سازمان را دلیلی بر جاسوسی نبودن این ماهواره ذکر میکند اما این اطلاعرسانی نخستینبار توسط واشنگتنپست انجام شد و مقامات ایرانی تا یک روز پس از پرتاب هم نتوانستند جریان خبری را بهدست بگیرند.
تجربه تاریخ فعالیتهای جاسوسی نشان میدهد تصاویری هوایی با دقتهایی شبیه وضوح دوربینهای خیام و چه بسا پایینتر از آن نقش مهمی در تحلیلهای نظامیان در ۷۰ سال گذشته داشتهاست. حتی سپاه از تصاویر بسیار ضعیفتر از این هم استفاده نظامی میکند.
تصاویر هوایی از مناطق استراتژیک، هیچ ربطی به سایز و هیبت و اندازه و مدار و محل قرارگیری دوربین ندارد و هر چیزی که بتواند اطلاعات بیشتری از مناطق استراتژیک نظامی بهدست دهد، برای تحلیلگران نظامی قابل استفاده خواهد بود.
بنابراین این ادعای رئیس سازمان فضایی ایران که «ماهواره جاسوسی در ابعاد و اندازههای دیگری است در مدارهای دیگری قرار میگیرد» نشان نادرست میگیرد.