آیا معیشت مردم با تحریمها گره خورده است؟
ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم میگوید: « با جدیت کارِ اقتصاد مقاومتی را دنبال خواهیم کرد و سفره و بازار و نان مردم را به این مذاکرات [بر سر پرونده هستهای برای رفع تحریمها] گره نمیزنیم.»
تاثیر تحریمها بر میزان فروش و صادرات نفت به عنوان یکی از اصلیترین منابع درآمدی دولت نشان میدهد که این محدودیتها درآمدهای ارزی دولت را به شدت کاهش دادهاند. علاوه بر این تحریمهای بانکی مبادلات پولی و نقل و انتقال اندک درآمدهای باقی مانده از صادرات نفت و همچنین دیگر درآمدهای ایران را ناممکن یا دشوار کرده است.
در نهایت اعمال محدودیت بر سر راه درآمدهای ایران منجر به تشدید ناترازی مالی دولت و تعمیق کسری بودجه شده است که نحوه تامین این کسری که معمولا از محل استقراض از بانک مرکزی یا استفاده از منابع صندوق توسعه ملی صورت میگیرد، رشد پایه پولی و افزایش شدید نقدینگی را به دنبال دارد که آثار تورمی شدیدی را به همراه دارد.
بررسی سری زمانی نرخهای تورم نقطه به نقطه نشان میدهد که بالاگرفتن موجهای تورمی با تشدید تحریمها همبستگی داشتهاست.
یکی از عوامل موثر بر نرخ تورم جهش قیمت ارز است که باز از اعمال تحریمها ناشی میشود، شاخص تغییرات قیمتی ارز به طور مستقل بر انتظارات تورمی میدمد و از دیگر سو نرخ تورم کالاهای وارداتی را متاثر میکند.
افزایش شاخص بهای کالاهای وارداتی در نهایت مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان داخلی را گران میکند که افزایش نرخ تورم تولیدکننده را به دنبال دارد.
این چرخه تورمی با اعمال تحریمها و اثر محدودکننده آن آغاز شده و در نهایت بر سفره و معیشت خانوارها پایان میگیرد.
در عین حال کاهش ارزش تولید ناخالص داخلی عمدتا تحت تاثیر عملکرد بخش نفت و گاز نیز از اندازه اقتصاد ایران کاسته است.
این همه به معنای آن است که تحریمها و دیگر عوامل محدودکننده اقتصاد ایران که رابطه اقتصاد داخلی با اقتصاد بینالمللی را مخدوش میکنند، خواسته یا ناخواسته بر «سفره، بازار و نان مردم» اثرگذار خواهند بود و از اساس این موارد با نتیجه مذاکرات موثر بر تحریمها گره خورده است.