خسارت تحریم‌ها علیه ایران چقدر است؟
حسین موسویان، دیپلمات و عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران می‌گوید: «تحریم‌ها تاکنون حداقل هزار میلیارد دلار به اقتصاد ایران خسارت زده است».
آقای موسویان مشخص نکرده که درباره چه دوره زمانی صحبت می‌کند، اما پیش از این محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفته بود تحریم‌های ترامپ بعد از سال ۲۰۱۸ هزار میلیارد دلار به ایران خسارت زده است.
هزار میلیارد دلار در مقیاس اقتصاد ایران عدد بسیار بزرگی است. بیش از دو برابر حجم تولید ناخالص داخلی کشور پیش از بازگشت تحریم‌ها است.
محاسبه دقیق اثر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران به دلیل آثار مستقیم و غیرمستقیم و همچنین آثار کوتاه، میان و بلندمدت آنها بر اقتصاد ایران تقریبا ناممکن است. تاکنون اعداد و ارقام مختلفی درباره ضرر و زیان ناشی از تحریم‌ها اعلام شده است، اما گزارش رسمی و مدونی که در آن روش تحقیق و محاسبه مشخص شده باشد در این باره منتشر نشده.
خسارات مستقیم تحریم‌ها بر عملکرد اقتصاد ایران، عدم‌النفع‌های ناشی از اعمال تحریم‌ها، افزایش هزینه‌های مبادلاتی و عملیاتی در اقتصاد ایران تحت تاثیر این محدودیت‌ها و بالاخره آثار این تحریم‌ها بر توسعه فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌های ایرانی و برنامه‌های آتی آنها محورهای اصلی اثرگذاری بر اقتصاد ایران است.
حسن روحانی، ريیس‌جمهوری پیشین ایران در دی ماه سال ۱۳۹۸ درباره آن سخن گفته بود. بر اساس اعلام حسن روحانی «اگر در سال ۹۷ و ۹۸ تحریم نبودیم ۲۰۰ میلیارد دلار در اختیار کشور قرار می‌گرفت.»
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت پیشین ایران نیز در مردادماه ۱۴۰۰ گفته بود: «پس از خروج آمریکا از برجام ایران از صادرات حدود ۲ میلیارد بشکه نفت خام محروم شد که این مقدار معادل حدود ۱۲۰ میلیارد دلار است.»
عباس آخوندی، وزیر پیشین راه و شهرسازی ایران، در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ گفته بود: «هزینه دور زدن تحریم‌ها در یک دوره ۱۶ ساله را ۴۰۰ میلیارد دلار است.»
ابوالفضل عمویی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم نیز در دی ماه اعلام کرده بود: «میزان خسارت وارده بر اقتصاد ایران را ۲۰۰ میلیارد دلار است.»
این اعداد و ارقام اختلاف قابل توجهی با یکدیگر و با آنچه حسین موسویان گفته دارند. با این اوصاف ما به این ادعا که «تحریم ها علیه ایران تاکنون حداقل ۱۰۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد ایران خسارت زده»، نشان «غیر قابل اثبات» می‌دهیم.
