نقش فیزیک در زندگی
ارسال شده در تاریخ یکشنبه , ۱۴ آذر ۱۳۹۵ توسط مدیر سایت ( سید محمد سیادت ) در موضوع فیزیک
هر فرد بزرگ یا کوچک، درس خوانده یا بیسواد ، شاغل یا بیکار خواه ناخواه با فیزیک زندگی می کند. عمل دیدن و شنیدن ، عکس العمل در برابراتفاقات ، حفظ تعادل در راه رفتن و… نمونه هایی از امور عادی ولی در عین حال وابسته به فیزیک می باشند.
پدیده های جالب طبیعی نظیر رنگین کمان ، سراب ، رعد و برق ، گرفتگی ماه و خورشید و… همه با فیزیک توجیه می شوند.
برنامه های رادیو ، تلویزیون ، ماهواره ، اینترنت ، تلفن و… با کمک فیزیک مخابره می شوند.
با این نمونه های ساده ، می توان تصور کرد که اگر فیزیک نبود و اگر روزی قوانین فیزیک بر جهان حاکم نباشند، زندگی و ارتباطات مردم شدیدا دچار مشکل می شود.
فیزیک به تمامی سوالات ما پاسخگوست و راه پاسخگویی اش از اجزا ریز مثل بارهای الکتریکی تا موضوعات بزرگ جهان اطراف ما مثل کهکشان ها محدودیت ندارد. بهتر است بگوییم برای شناخت و حفظ زندگی و چگونگی پیشرفت در علم کافیست، روی دکمه فیزیک، اشاره کنیم.
پس از گالیله، فیزیکدانان بسیاری در پیشرفت علم فیزیک فعالیت کرده اند و اکتشافات و نتایج خوبی به دست آوردهاند که در ارتقاء زندگی بشری بسیار با اهمیت بوده است. این اکتشافات همراه با کاربردهایشان زندگی مدرن امروزی را، پدید آورده است.با نگاهی به فیزیک می توانیم درهای آینده را زودتر از موعد بگشاییم و همواره پله ترقی را زودتر از آنچه باید طی کنیم.
اگر علم را به دو قسمت علوم انسانی و علوم تجربی تقسیم کنیم فیزیک شاه کلیدی است برای وارد شدن به دنیای علوم تجربی .حتی گاهی روغن کاری در ها را نیز انجام می دهد تا باز شدنشان با مشکل مواجه نشود در نهایت فیزیک زیر ساخت شروع هاست .فیزیک برعکس آنچه هست ،در ذهن همه مطرح شده است .
دانش آموزان و دانشجویان ،درس فیزیک را یک درس خشک و نامفهوم با یک معلم خشک وسخت گیر تصور می کنند و به همین دلیل بسیاری از آنها حتی سراغ رشتههای مرتبط با فیزیک هم نمیروند در این مقاله میخواهم اندکی از کاربردهای فیزیک در زندگی روزمره را یادآور شوم ،بلکه ترغیبی برای دانش آموزان ودانشجویان گردد.فیزیک توضیحی است برای دنیای اطراف ما ،برای راحتی و آسایش درون خانههایمان به واسطه وسایلی چون :خنک کنندهها ،گرماسازها ،سیمهای تلفن وبرق،لوازم صوتی و تصویری ،مایکروویو و صدها وسیله دیگر.
فیزیک به تمامی سوالات ما پاسخگوست و راه پاسخگوییاش از اجزا ریز مثل، بارهای الکتریکی تا موضوعات بزرگ جهان اطراف ما مثل کهکشان ها محدودیت ندارد.
فیزیک و سایر علوم
۱)فیزیک، دینامیک و ساختار درونی اتم ها را توصیف می کند. و از آنجا که همه مواد شامل اتم هستند، پس هر علمی که در ارتباط با ماده باشد، با فیزیک نیز مرتبط خواهد بود. علومی نظیر: شیمی ، زیست شناسی ، زمین شناسی ، پزشکی ،دندانپزشکی ، داروسازی ، دامپزشکی ، فیزیولوژی ، رادیولوژی ، مهندسی مکانیک ، برق ، الکترونیک ، مهندسی معدن ، معماری ، کشاورزی و … .
۲) فیزیک درصنعت ، معدن ، دریانوردی ، هوانوردی و… نیزکاربرد فراوان دارد.اینکه ابزار کار هر شغلی و هر علمی مبتنی براستفاده ازقوانین و مواد فیزیکی است، نقش اساسی فیزیک درسایر علوم و رشته ها را نمایان می کند. علاوه برآن استفاده روزافزون از اشعه لیزر در جراحی ها و دندانپزشکی، رادیوگرافی با اشعه ایکس در رادیولوژی ، جوشکاری صنعتی و… نمونه هایی از کاربردهای بیشمار فیزیک در علوم دیگرمی باشند.
۳) در کامپیوتر با وجود علم فیزیک توانستهایم ارتباط سریع با چند نفر از نقاط مختلف کرهی زمین داشته باشیم همچنین به کمک آن نرم افزارهایی ساخته شده تا محاسبات پیچیده را آسان نماید و سخت افزار هایی برای جایگزینی ماشین به جای انسان ساخته شده است.
۴)در علم پزشکی برای تشخیص و درمان بیماری نیاز به دستگا ههای پیشرفتهایست که در ساخت این دستگاه ها از مباحث مختلف علم فیزیک استفاده شده است .(مثل امواج الکترو مغناطیسی ،امواج صوتی ، اشعه ایکس، اشعه لیزر و…)
۵) در چشم پزشکی با استفاده از قوانین عدسیها، نمره عینک تجویز وعینک مورد نظر ساخته می شود.
۶)در کار درمانی با استفاده از نیروها و جهت آنها و فشار و مرکز ثقل به بیماران ناتوان یا کم توان جسمی کمک میشود.
۷)در شنوایی سنجی از طریق دریافت امواج صوتی توسط بیمار میزان شنوایی اندازهگیری می شود و با همین ترتیب سمعک مناسب تجویز می شود.
۸)درعلم تغذیه ، متخصصین این امر با استفاده از انرژی حاصل از مصرف مواد غذایی و انرژی حاصل از سوخت ،رژیم غذایی صحیح را توصیه می کنند.
۹)در ورزش با استفاده ازعلم فیزیک متوجه می شویم چه حرکتی به چه عضوی از بدن فشار میآورد و موجب آسیب دیدگی میشود و با استفاده از زاویه پرتاب و برد حرکت در رشتههایی مثل فوتبال،بسکتبال،تنیس و…می توان امتیاز گرفت.همچنین با استفاده صحیح از نیرو و تعادل و گرانیگاه قهرمانی در وزنه برداری حاصل میشود.
۱۰)در مهندسی عمران فیزک کمک می کند، به گونهای در، پنجره ودیوار ساخته شود تا اتلاف انرژی به حداقل برسد.همچنین کار ساخت وساز را فشار، نیرو و دینامیک آسان نموده است و تنظیم سیستم گرمایشی با استفاده از قوانین ترمودینامیک است .
۱۱)در آشپزی نیز فیزیک به کمک خانمهای خانهدار می آید تا با استفاده از فشار زیاد زودپز غذایشان زود بپزد و با استفاده از اشعه مادون قرمز ماکروویو جنبش مولکولی مواد بالا رود و پخت سریع صورت گیرد و با استفاده از دمای تقریباً ثابت آرام پز غذا جا بیفتد. همچنین با استفاده از واحدهای مناسب اندازه گیری و حرارت مناسب غذاهای خوشمزه و کیک های متنوع پخته میشود.
در مورد رشتههایی مثل ،مهندسی برق، مهندسی مکانیک ،نجوم ،هواشناسی ،زلزله شناسی و…جای بحث نیست چون از رشته های مرتبط با فیزیک هستند .
دانشمندان همواره در رشتههای متعدد استفاده زیادی ازعلم فیزیک به شکل مستقیم در پروژههای خود دارند و البته احترام خاصی به آن قایلند ،همانگونه که به طور مختصر از جایگاه علم فیزیک گفته شد، بیشتر وسایل تکنولوژیکی و تکنیک استفاده از آنها و در کل ،پیشرفت صنعت مرهون پیشرفتهای علم فیزیک است و این دانشجویان فیزیک هستند که می توانند با شناخت صحیح از علم فیزک و علاقهمندی به این رشتهی صد در صد کاربردی در پیشرفت و اکتشافات جدید زندگی بشر سهیم بوده وا رتقاء بخش این دانش لایتناهی باشند.
برخی از قوانین فیزیک چنان در زندگی نقش کلیدی دارند که شگفتیآفرین است. از جمله از این قوانین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:قانون کنش و واکنش
برای هر عملی ، عکسالعملی است متناسب با آن و در خلاف جهت آن.
پاسخ هر عملی که صورت میگیرد از طریق عکسالعملی داده میشود. مثلا طرب و شادی افراد عکسالعملی است که در برابر موسیقی از خود نشان میدهد. این شادی متناسب با تاثیر موسیقی بر این شخص هست.
نقش فیزیک در تشخیص بیماری ها
پزشکان برای تشخیص بیماری ها از انواع وسایل ساده مانند دماسنج و فشارسنج، گوشی طبی(استتوسکوپ) تا دستگاه های بسیار پیچیده مانند میکروسکوپ الکترونی، لیزر و هولوگراف که همه براساس قانون های فیزیک طراحی و ساخته شده استفاده می کنند. در این قسمت به ساختمان و طرز کار برخی از آنها می پردازیم.
الف)رادیوگرافی و رادیوسکوپی
رادیوگرافی عکسبرداری از بدن با پرتوهای ایکس و رادیوسکوپی مشاهده مستقیم بدن با آن پرتوها است. در عکاسی معمولی از نوری که از چیزها بازتابش می شود و بر فیلم عکاسی اثر می کند استفاده می شوند در صورتی که در رادیوگرافی پرتوهایی را که از بدن می گذرند به کار می برند.
پرتوهای ایکس را نخستین بار در سال ۱۸۹۵میلادی، ویلهلم کنراد رنتیگن استاد فیزیک دانشگاه ورتسبورگ آلمان کشف کرد. این کشف بسیار شگفت انگیز بود و خبر آن با سرعت در روزنامه های جهان منتشر شد. جالب است که رنتیگن بر روی پرتوهای کاتدی کار می کرد و به طور اتفاقی متوجه شد که وقتی این پرتوها، که همان الکترون های سریع هستند به مواد سخت و فلزات سنگین برخورد می کنند پرتوهای ناشناخته ای تولید می شود او این پرتوها را پرتو ایکس به معنی مجهول نامید.
پرتوهای ایکس قدرت نفوذ و عبور بسیار زیاد دارند. به آسانی از کاغذ، مقوا، چوب، گوشت و حتی فلزهای سبک مانند آلومینیوم می گذرند، لیکن فلزهای سنگین مانند سرب مانع عبور آنها می شود. اشعه ایکس از استخوان های بدن که از مواد سنگین تشکیل شده اند عبور نمی کنند در صورتی که از گوشت بدن به آسانی می گذرند. همین خاصیت سبب شده که آن را برای عکسبرداری از استخوان های بدن به کار برند و محل شکستگی استخوان ها را مشخص کنند. برای عکسبرداری از روده و معده هم از پرتوهای ایکس استفاده می شود لیکن برای این کار ابتدا به شخص مایعاتی مانند سولفات باریم می خورانند تا پوشش کدری اطراف روده و معده را بپوشاند و سپس رادیوگرافی صورت می دهند.
کشف پرتوهای ایکس که به وسیله رنتیگن عملی شد سرآغاز فعالیت های دانشمندانی مانند تامسون، بور، رادرفورد، ماری کوری، پیرکوری، بارکلا و بسیاری دیگر شد به طوری که نه فقط چگونگی تولید، تابش و اثرهای پرتو ایکس و گاما و نور شناخته شد بلکه خود اشعه ایکس یکی از ابزارهای شناخت درون ماده شد و انسان را با جهان بی نهایت کوچک ها آشنا کرد و انرژی عظیم اتمی را در اختیار بشر قرار داد.
پرتوهای ایکس در پزشکی و بهداشت برای پیشگیری، تشخیص و درمان به کار می رود به طوری که در فناوری های مربوطه یکی از ابزارهای اساسی است.
ب)سونوگرافی
سونوگرافی عکسبرداری با امواج فراصوت است. فراصوت امواج مکانیکی مانند صوت ۲ است که بسامد آن بیش از ۲۰ هزار هرتز است. این امواج را می توان با استفاده از نوسانگر پتروالکتریک یا نوسانگر مغناطیسی تولید کرد.
ج)کاربرد فیزیک در ورزش
فوتبالیستی را در نظر بگیرید که هنگام ضربه زدن به توپ فقط از عضلات دو قلوی پای خود استفاده می کند. این فوتبالیست هنگام ضربه زدن به توپ از دو عضله استفاده میکند و اگر قدرت وارد کردن انرژی این دو عضله را ۱۰۰نیوتن در نظر بگریم توپ او با سرعت مثلا۴۰ کیلومتر در ساعت حرکت خواهد کرد.حالافوتبالیست دیگری را در نظر بگیرید که هنگام ضربه زده علاوه بر استفاده از عضلات ساق پای خود،از عضلات ران نیز استفاده می کند.
این شخص علاوه براینکه عضلات بیشتری استفاده می کند نیروی بیشتری را برروی توپ وارد می کند (۲۰۰نیوتن)در نتیجه سرعت توپ او با ۶۰یا ۸۰کیلومتر در ساعت حرکت خواهد کرد .ودر نهیت شوت او برای دروازبان حریف مشکل ساز خواهد بود
می بینید که استفاده بسیار ساده وپیش پا افتاده ای از علم فیزیک در مثال بالا یک فوتبالیست را از نظر قدرت شلیک توپ به حد بالایی می رساند .پس می توان نتیجه گرفت که علم در ورزش بی تاثیر نیست.برای توجه بیشت مثال زیر را در نظر بگیرید:اسکی بازی را در نظر بگیرید که در حدود۶۰کیلو گرم وزن داشته و در مسابقه اسکی مارپیچ المپیک شرکت کرده است ،قانون نیروی ثقل و وزن که در فیزیک به صورت تئوری در کتاب ها مطرح شده است این شخص را بر اثر نیروی کشش زمین ونیروی گرانش وطبق فرمول زیر نیروی خاصی را بر او وارد می کند.واو را از کوه به سمت پایین می کشد ونیرویی که هر دو جرم را به سمت یکیذیگر می کشاند نیروی گرانش نام دارد ونیز ربایش زمین را بر یک جسم ،وزن ان جسم یا نیروی گرانش می گویند
فیزیک و آینده
با این روند رو به رشدی که علم فیزیک در کنار سایر علوم دارد، می توان امیدوار بود که در آینده به چراها و چگونگی های عالم طبیعت پاسخ داده شود و این دنیای فیزیک سکوی پرتاب به عالم متا فیزیک باشد.
در آینده شاید فیزیک بتواند …
- رسیدن به سرعت نور و فراتر از آن را مقدور سازد.
- مثالهای عجیب نسبیت را عملی کند.
- معمای مثلث برمودا را حل کند.
- واقعیت یوفوها (بشقاب پرنده ها) را مشخص کند.
- به راز وجود یا عدم وجود هوش فرا زمینی واقف شود و…
فیزیک، علم شناختن قانونهای عمومی وکلی حاکم بر رفتار ماده و انرژی است. کوششهای پیگیر فیزیکدانان در این راهسبب کشف بسیاری از قانونهای اساسی، بیان نظریهها و آشنایی با بعضیپدیدههای طبیعی شده است. هر چند این موفقیتها در برابر حجم ناشناختهها،اندک است، ولی تلاش همه جانبه و پرشتاب دانشمندان، امید بسیار آفریده کهانسان میتواند رازهای هستی را دریابد.
انسان در یکی دوقرن اخیر، با بهرهگیری از روش علمی و ابزارهای دقیق توانسته است در هر یک از شاخههای علم، به ویژه فیزیک دنیای روشن و شناخته شده خود را وسعت بخشد. در این مدت با دنیای بینهایت کوچک آشنا شده، به درون اتم راه یافته، انواع نیروهای بنیادی طبیعت را شناخته، الکترون و ویژگیهای آن را دریافته و طیف گسترده امواج الکترومغناطیسی را کشف کرده است.
فیزیک که تا اواخر قرن نوزدهم مباحث مکانیک، گرما، نور، صوت، الکتریسیته را شامل میشد، اکنون در اوایل قرن بیستو یکم در اشتراک با سایر علوم( مانند شیمی، زیستشناسی و …) روزبهروز گستردهتر و عمیقتر شده و بیش از ۳۰ موضوع و مبحث مهم را دربرگرفته است .
فناوری
فناوری، چگونگی استفاده از علم، ابزار، راه و روش برای انجام دادن کارها و برآوردن نیازهاست. به عبارت دیگر فناوری، به کارگیری آگاهیهای انسان برای تغییر در محیط به منظور رفع نیازهاست. بنابراین، اگر علم را فرایند شناخت طبیعت تعریف کنیم، فناوری، فرایند انجام دادن کارها خواهد بود.
در گذشته گرچه انسان به برخی از قانونهای طبیعی دست یافته بود، ولی علم و عمل کمتر اثر متقابل در یکدیگر داشتند. دانشمندان راه خود را میپیمودند و صنعتگران و ابزارکاران به راه خود میرفتند تا آن که عصر جدید آغاز شد و تمدنی به وجود آمد که همه چیز را در راه مصالح زندگی انسان و توانایی او به کار گرفت.
در سال ۱۶۶۲ میلادی ” جامعه سلطنتی لندن ” تاسیس شد و هدف خود را ارتقای علوم مربوط به امور و پدیدههای طبیعی و هنرهای مفید از طریق آزمایش و تجربه به نفع “ابنای بشر” انتخاب کرد، چهار سال بعد فرهنگستان برای هر چه بیشتر به ثمر رساندن تحقیقات علمی در زندگی انسان، کوشیدند و از این بابت حقوق دولتی دریافت میکردند.
در سال ۱۸۵۳ موزه علوم لندن با نام ” هیئت معتمدین دایره علم وهنر و موزه ملی علم و صنعت ” گشایش یافت. اما نزدیکتر شدن علم و صنعت سبب شد که در سال ۱۸۸۲ بخشهای گوناگون این مؤسسه درهم ادغام شود و سازمان جدیدی با نام “دایره علوم کاربردی وفناوری” تأسیس شود.
نقش فیزیک در فناوری
علم، کوششی در جهت دانایی و فناوری تلاشی در جهت توانایی است. این هر دو اثر متقابل درهم داشتهاند. دانش سبب شده که ابزارها و روشها کامل شوند و ابزارها نیز دقت انسان را در اندازهگیریها و رسیدن به نتایج علمی بیشتر کرده است.
اکنون بسیاری از موضوعها ومباحث فیزیک پیامدهای کاربردی داشته و در عمل در فناوریها مؤثر بوده است. فناوریهای ارتباطات، فناوریهای حمل و نقل( خشکی، دریایی، هوایی و فضایی)، فناوریهای تولید( کشاورزی- صنعتی)، فناوریهای استخراج انواع معادن و فناوریهای ساختمان و انواع ماشینها و فناوریهای آموزشی به دانش مکانیک، الکتریسیته، الکترومغناطیسی، ترمودینامیک و فیزیک هستهای، نورشناسی، فیزیک بهداشت و فیزیک پزشکی و … وابسته است.
نقش فیزیک در فناوریهای آموزشی
بسیاری از شاخههای فیزیک به طور مستقیم و غیرمستقیم در تولید تجهیزات ورسانههای آموزشی و روشهای آن مؤثر است. به طور اصولی هرگونه یادگیری از طریق حواس و در ارتباط با محیط صورت میگیرد و علم فیزیک توانسته است توانایی حواس مارا بسیار افزایش دهد و ما رانه تنها به اطراف خود بلکه به زمانها و مکانهای ناپیدا و دور نیز پیوند دهد. در این نوشته به بخشی از اثرهای فیزیک در آموزش و پرورش اشاره میکنیم.
۱٫ نور و وسایل نوری:
مبحث نور یکی از شاخههای فیزیک است که در آن از ماهیت و رنگ نور، رفتارهای نور و نیز چشم و دستگاههای نوری بحث میشود. بعضی از دستگاههای نوری که به منزله تجهیزات آموزشی به کار میروند، عبارتاند از: عدسیها و میکروسکپ برای دیدن اشیای ریز،دوربین و تلسکوپ برای دیدن چیزهای دور، دوربینهای عکاسی و فیلمبرداری برای تهیه و مشاهده تصاویر، طیفنما برای تجزیه رنگهای نور و بررسی اجسام نوردهنده. دستگاههای نور از وسایلی هستند که در آموزش کاربرد فراوان دارند. با این وسایل میتوان دانشآموزان را با دنیای بینهایت کوچکها، دنیای بینهایت بزرگها و دورها آشنا کرد و بسیاری از چیزها یا پدیدههایی را که به طور مستقیم دسترسی به آنها مشکل است با عکس و فیلم و اسلاید نشان داد. دیگر در کلاسهای تاریخ و جغرافیا معلم سخنگو آموزش نمیدهد، بلکه برای بررسی هر فصل از تاریخ و یا هر ناحیهای از زمین فیلمهایی تهیه شده که دانشآموز به طور مستقیم خود را در جریان تاریخ و یا در محل جغرافیایی احساس میکند.
کشف پرتوهای فرابنفش، ایکس و گاما از یک طرف و از طرف دیگر کشف پرتوهای فروسرخ و مایکرویو امواج رادیویی و اختراع انواع دستگاههایی که با این امواج کار میکنند سبب شده که بتوانیم به بررسی چیزهایی بپردازیم که در فاصله بسیار دور قرار دارند و یا آن که چشم ما به طور مستقیم قادر نیست که آنها را از پس مواد کدر ببیند. به کمک اشعه ایکس میتوانیم ساختمان درون بدن را مطالعه کنیم و با دوربینهای فرابنفش و فرسرخ از منظرههایی عکس بگیریم که مشاهده آنها ممکن نیست.
۲٫ صوت و وسایل صوتی :
در مبحث صوت(آکوستیک) از ماهیت صوت و رفتارهای آن و نیز گوشی و وسایل صوتی بحث میشود. در گذشته اگر تجهیزات صوتی مدارس فقط زنگ مدرسه بود که با صدای رسای ناظم، دانشآموزان را به کلاس درس هدایت میکرد تا سخنان معلم را بشنوند و به خاطر بسپارند و بعد فراموش کنند، اکنون به جای آن” وسایل سمعی_ بصری” به کار گرفته میشود. دیگر معلم، سخنگو نیست بلکه راهنمایی است که به دانشآموزان کمک میکند تا وسایل را خود به کار اندازند و از ضبط صوت، رادیو، تلویزیون و … برای آموختن استفاده کنند.
۳٫ الکتریسیته و الکترونیک:
روزی که گالوانی، پزشک ایتالیایی، متوجه جریان الکتریسیته شد یا زمانی که ولتا، اهم و فارادی، ماکسول و هرتز و ملیکان بر روی الکتریسیته و موج و الکترون کار میکردند نمیدانستند جریانی از علم و صنعت را به وجود میآورند که بر همه ابعاد زندگی انسان اثر میگذارد و به طور مثال ” شبکههای اطلاعاتی(اینترنت)به وجود میآورد که بزرگترین تحول را در آموزش و پرورش ایجاد میکند. کافی است که بگوییم مطالعات فیزیک در شاخههای نور، الکتریسیته، صوت، مکانیک، امواج، الکترونیک و … سبب اختراعاتی چون ماهواره ، مخابرات دوربرد و اینترنت شده و جهان را به صورت یک دهکده(دهکده جهانی) درآورده و جهانی شدن آموزش و پرورش و اقتصاد و فرهنگ را شکل داده است.
اکنون شبکههای عمومی اطلاعرسانی با استفاده از فرستندهها و گیرندههای مایکروویو، ماهواره و رایانه انواع اطلاعات را از بانکهای اطلاعاتی به سراسر جهان میرساند. دیگر دانشآموز برای یادگیری مقید به زمان و مکان و ابزارهای آموزشی محدود و معلم مشخص نیست، بلکه میتواند به طور انفرادی، در هر کجا هست رایانه خود را به کار اندازد و با جستجو در کتابها و کتابخانههای جهان و پرسش از انواع سایتها اطلاعات لازم را کسب کند و آنها را در دستگاه خود ذخیره کند.
اثر رایانه و اینترنت در آموزش و پرورش آن اندازه قوی است که تقریبأ در تمام کشورهای جهان آن را به منزله یک ابزار تدریس پیشرفته پذیرفتهاند و آموزش مبتنی بر اینترنت را به جای روشهای سنتی برگزیدهاند و استفاده از اینترنت را به منزله یک منبع اطلاعات و یک رسانه ارتباطی به کار میبرند. یکی از پیامدهای مهم آموزش از راه رایانه و اینترنت استقلال بیشتر فراگیرندگان، یعنی انتخاب مکان و زمان و روش یادگیری است. در ضمن معلمها کمتر به انتقال مطالب میپردازند و بیشتر تلاش آنها آن است که دانشآموز را به کاوشگری (جمعآوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل، کشف ارتباطات موجود و تولید دانش) و تفکر انتقادی( از کتابها، برنامههای تلویزیونی و برنامههای رایانهای)و مهارتهای زندگی برانگیزانند.
نگاهی به بهرهگیری از انواع فناوریها در آموزش در کشورمان نشان میدهد که ما با اندکی تأخیر نسبت به بعضی از کشورهای پیشرفته جهان از دستاوردهای علمی و اختراعات صنعتی در آموزش و پرورش استفاده کردهایم و با تشکیل ادارات سمعی و بصری وبعدها دفتر تکنولوژی آموزشی کوششهایی در این زمینه کردهایم ولی یکی از مشکلات آموزش ما آن است که فقط به سوی آموزش فرآوردههایی که دیگران به دست آوردهاند حرکت کردهایم و به جمعآوری اطلاعات پرداختهایم. رایانه و اینترنت نیز به انتقال سریع اطلاعات بسیار کمک کرده است، در صورتی که ما نیاز داریم این اطلاعات را پردازش کنیم و به کمک آنها مسائل فردی و اجتماعی خود را حل و فصل کنیم. آموزش معلمهایی که بتوانند دانشآموزان را به طرف تولید دانش حرکت دهند نیاز اصلی ما است. جامعه جدیدی در حال تکوین است که با جامعه قبلی ما متفاوت است. در جامعه جدید لازم است افراد با فناوریهای جدید آشنا باشند. این آشنایی را در مدرسه باید به دست آورند. اما مسئله آن است که معلمهای ما کمتر با اینترنت و فناوریهای اطلاعات آشنا هستند. بسیاری از دانشآموزان و دانشجویاناز معلمهای خود جلوتر هستند. ما به جای معلمهایی که از پرسشهای دانشآموزان خود را دور میکنند و یا جوابهای نادرست میدهند، معلمهایی میخواهیم که برانگیزاننده باشند، پرسش به وجود آورند، خلاقیت ایجاد کنند و تفکر انتقادی را باعث شوند. بنابراین، پیش از آن که مدرسهها را انبار انواع تجهیزات آموزشی کنیم لازماست مهارتهای معمی را به آموزگاران آموزش دهیم.
فیزیک و نقش مدیر دانش آموخته فیزیک
فیزیک، علم مطالعه جهان قانونمند است. فیزیک کل نگر است و زمان و مکان، آن را محدود نمی کند. فیزیک مشخص کرده که همه چیز از جزء و کل در حرکت و دگرگونی، بر طبق قوانین مشخص و منظم است. فیزیک در میان تنوع پدیده ها به مطالعه رابطه میان آن ها می اندیشد و به دنبال یافتن وحدت نیروها در میان انبوه واکنش ها است.
اما فیزیکدان از میدان و نبرد آگاه است و می داند برای آن که کاری زیاد و تندتر انجام شود، باید نیروها را هم جهت کرد و در راستای رسیدن به هدف به کار گرفت. او از بازده و راندمان باخبر است و می داند که برای افزایش بازده باید موانع را برطرف کرد، فناوری های نو را به کار گرفت، راه های اتلاف انرژی را کاهش داد، از بازیافت هم استفاده کرد و همواره به دنبال یافتن روش های نو بود.
فیزیکدان می داند که امور جهان بر نظم استوار و جهان مقصد است و نباید به دست انسان نابود و آلوده شود و می داند ارزش هیچ چیزی به پایه ارزش انسان های شرافتمند، سازنده و نیکوکار نمی رسد و چنین انسان هایی را باید در خانواده ها و مدارس تربیت کرد.
دانش آموخته فیزیک می داند که برای رسیدن به هدف های آموزش و پرورش لازم است شرایطی به وجود آورد که فرد انسانی داناتر و تواناتر باشد، افراد در جهت رسیدن به هدف هم راستا و هماهنگ باشند، نیازهایشان به درستی برطرف شود. همچنان که اگر به خودرو سوخت مناسب و کافی برسد و موتور آن قدرتمند و راه بی خطر و صاف، سرنشینان به سلامت به مقصد خواهند رسید.