راش: Brich نام علمی این چوب Fagus orientalis نام فارسی و بومی راش و مرس و نام انگلیسی آن Beech است. از خواص ظاهری چوب راش درون نامشخص و به رنگ كرم مایل به قرمز است. دوایر سالیانه فشرده و در نتیجه در مقاطع طولی دارای خطوط كم و بیش مشخص ناشی از آن است. از بارزترین خصوصیات شاید بتوان به پره های چوبی در مقاطع طولی اشاره كرده كه در مقطع شعاعی به پرمگس و در مقطع مماسی به دوك معروفند و این پره ها به صورت لكه های قرمز دیده میشود. چه بسا گاهی این پرمگس های زیبا عیب محصوب میشوند چرا كه به عقیده نجاران این بخشهای چوب پس از رنگ كاری سیاه میشوند. گونه راش چوبی نیمه سنگین و دارای بافتی همگن و تقریبا مقاوم در برابر حشرات و قارچهاست. گرده بینه های درجه 1 و 2 راش در ایران بیشتر به مصرف كارخانجات روكش و تخته لایه می رسد و گرده بینه های درجه 3 پس از تبدیل به الوار به بازار تهران (پل چوبی) روانه می شوند. بنا به اطلاعات بازار میزان تفاوت قیمت آن در 6 ماهه نخست در بازار تهران بوده است. به دلیل بافت همگن و درجه سختی مناسب این چوب بیشترین تقاضا را برای خرید به منظور تهیه مبل در بازار دارد. همچنین به دلیل قابلیت آغشتگی با انواع محلولهای حفاظتی بیشترین گونه مصرفی در كارخانه های اشباع است. البته اخیرا گونه های خارجی راش از طریق آذربایجان وارد ایران شده است كه بنا به ادعای مبل سازان و فرشندگان چوب كیفیت چوب راش ایرانی را ندارد ولی به دلیل ابعاد و رطوبت مناسب تخته ها میزان ضایعات كمتری، در امر فرآیند تولید دارد.
توسكا: Alnus
دو گونه توسكای قشلاقی و ییلاقی به نام های علمی Subcordate Alnus و Glutionose Alnuse در ایران وجود دارد. نام های محلی توسكا، تسكا و توسه است. چوب درون نامشخص، رنگ كرم مایل به قرمز، دوایر سالیانه پهن با حدود نسبتا مشخص و موجدار در مقطع عرضی و پره چوبی آجری شكل قرمز رنگ در مقطع شعاعی و دوك های ظریف (پره ها) در مقطع مماسی از خصوصیات ظاهری چوب است. چوبی نیمه سنگین تا سبك است كه به دلیل پرداخت و رنگ پذیری شكاف خوری و ابزار خوری خوب در صنعت مبلمان مصرف دارد ولی كم دوام بوده كه البته در آب دوام قابل توجهی دارد. بیشترین میزان فروش را در بازار چوب فروشان پس از راش را داراست كه البته در حال حاضر مهمترین مورد مصرف آن طبق آمار موجود در كارخانجات تخته لایه سازی آن در برابر آب در ساختن بناهای آبی نیز مصرف میشود. قیمت چوب توسكا به صورت الواری در سال بوده است.
افرا: Maple
این خانواده دارای گونه های مختلفی در ایران است از جمله میتوان افرا پلت، افرا شیردار و كیكم را نام برد. بزرگترین و فراوان ترین افرای ایران اپلت با نام علمی insigne Bosso و نام انگلیسی Maple است. این گونه چوب درون نامشخص، چوب سفید مایل به كرم با درخشندگی كم و بیش صدفی دارد. دوایر سالیانه به دلیل فشردگی چوب تابستانه در مقطع عرضی كاملا مشخص و در مقطع مماسی نقوش مواج و در مقطع عرضی نقوش رگه ای مانند ایجاد كرده است كه پره های چوبی ظریف و قهوه ای رنگ و براق در دو مقطع مختلف طولی به صورت لكه ها و دوك ها نمایان است. چوبی نیمه سنگین با پرداخت آسان و هم كشیدگی كم باعث شده تا در صنعت مبلمان و روكش گیری جایگاه ویژه ای داشته باشد.
چوب روسی :
واژه چوب روسی در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه تلقی میشود و كاربرد آن هم چندان تفاوتی نمی كند در حالیكه این چوب سفید خود شامل گونه های كاملا متفاوت چون نراد، نوئل و انواع كاجها می شوند. همچنانكه گفته شد یكی از گونه های چوبی كه به چوب روسی معروف است Abies یا نراد است كه نام رایج آن در دنیا Fir و Sapen است. این چوب فاقد درون چوب مشخص و به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی، راست تار، سبك، واكشیدگی و همكشیدگی كم، قابلیت ترك خوردن كم هنگام خشك شدن، بسیار خوش كار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی هستند ولی با وجود تمام مزایا به راحتی در مقابل قارچها دچار مرض لكه آبی یا لكه قرمز میشوند از استحكام آن می كاهد. حشرات نیز علاقه زیادی به لانه گزینی و تخم گذاری در آن دارند و باید توجه داشت كه چوبها دارای رگه قرمز به هنگام خشك شدن كاملا تاب بر می دارند. این چوب به علت سبكی و ضریب الاستیته بالا از بهترین چوبها برای اسكلت ساختمان هاست. الیاف بلند و خمیر سفید آن در كاغذسازی مصرف فراوان دارد. در ایران این چوب غالبا در صنایع مبلمان استفاده می شود.
ماهاگونی یا آكاژو :
آكاژوها به دو دسته آكاژوی آمریكایی و آفریقایی تقسیم میشوند كه اغلب آكاژوی آفریقایی در بازار ایران یافت میشود. نام علمی این گونه Khaya inveeonsis و از خانواده Miliacea است. نام های محلی متفاوتی در كشورهای مختلف آفریقا دارد. درون چوب قرمز رنگ و برون چوب نازك سفید مایل به صورتی رنگ دارد. بافت یكدست و وجود پرمگسهای درخشان و براق كه با تغییر جهت نور درخشش متفاوتی دارند از ویژگیهای شاخص این چوب است. در مقطع شعاعی نقوش نواری صدفی و در مقاطع مماسی نقوشی متنوع چون موجی، مجعد، جناغی دارد. یكی از پرمصرف ترین چوب های دنیا برای تهیه روكش های قیمتی است. به دلیل همكشیدگی و واكشیدگی كم در هنگام خشك شدن كمتر دچار عیب می شود. ضربه پذیری خوب، پرداخت عالی، پیچ خوری و میخ خوری بالا از خصوصیات بارز این چوب است ولی رنگ پذیری و واكس خوری باید همراه با بتونه كاری انجام شود. در تهیه روكش و مبلسازی بیشترین مصرف را داراست. به دلیل ضربه پذیری و ضریب الاستیسیته بالا در تهیه قایق های بادبانی و تفریحی مناسب است.لازم به ذكر است كه چوبهای دیگری نیز تحت عنوان آكاژو در بازار دیده میشوند كه اسامی واقعی آنها سیپو، كیسپو و ساپلی است.
ملچ
چوبیبه رنگ قهوای مایل به قرمز است و گاهی اوقات رگه های سبز رنگی در آن دیده میشود. چوبی درشت بافت، نیمه سخت و نیمه سنگین، نسبتا بادوام و در برابر ضربه بادوام ونسبت خمش مقاوم است. از این چوب بیشتر در ساختمانهای چوبی، ساخت مبلمان، روكش، قایقسازی، وسایل ورزشی، در و پنجیره و تخته لائی استفاده می شود
افرا : Maple
این خانواده دارای گونه های مختلفی در ایران است از جمله میتوان افراپلت، افرا شیردار و کیکم را نام برد. بزرگترین و فراوان ترین افرای ایران اپلت بانام علمی insigne Bosso و نام انگلیسی Maple است.
این گونه چوب درون نامشخص، چوب سفید مایل به کرم با درخشندگی کم و بیش صدفی دارد. دوایر سالیانه به دلیل فشردگی چوب تابستانه در مقطع عرضی کاملا مشخص و در مقطع مماسی نقوش مواج و در مقطع عرضی نقوش رگه ای مانند ایجاد کرده است که پره های چوبی ظریف و قهوه ای رنگ و براق در دومقطع مختلف طولی به صورت لکه ها و دوک ها نمایان است. چوبی نیمه سنگین با پرداخت آسان و هم کشیدگی کم باعث شده تا در صنعت مبلمان و روکش گیری جایگاه ویژه ای داشته باشد.
گردو
چوبی ریز بافت، به رنگ خاكستری مایل به قهوای تیره ودارای نقوش زیبا و نسبتاً با دوام است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت و در مقابل فشار، خمش و كشش مقاوم است. از این چوب بیشتر در كارهای هنری و تزیینی، تهیه روكش،خراطی ساخت مبلمان، ساخت الات موسیقی، قنداق تفنگ، مجسمه سازی، منبت كاری و معرقكاری استفاده می شود.
چنار
چوبی به رنگ سفید روشن تا قرمز مایل به قهوه ای است كه لكه های قهوه ای صدفی دارد . چوبی است نیمه سخت وسنگین و با دوام كه از آن برای ساخت دربهای اماكن متبركه، دسته ابزار، صندلی، غربال، صندوق استفاده می شود.
بلوط
چوبی به رنگ قهوه ای روشن تا تیره، درشت بافت و با دوام است. این چوب نسبتاً نیمه سخت و نیمه سنگین تا سنگین است و در برابر سایش مقاومت زیادی دارد و بهترین چوب برای پاركت، ساخت مبلمان تهیه روكش، تراورس راه آهن،مدل سازی است.
تبریزی
این چوب به رنگ سفید تا كرم روشن است واغلب لكه های سیاه رنگ و یا قهوه ای دارد. چوبی است نسبتاً نرم، سبك كه دوام زیادی ندارد و كار با آن آسان است. برای ساخت كاغذ سازی، كبریت سازی، جعبه سازی، ادوات كشاورزی از آن استفاده می شود.
ممرز
چوبی ریز بافت به رنگ سفید تاسفید مایل به كرم و سخت و نیمه سنگین است . این چوب در مقابل ضربه و سایش مقاومت دارد و در كاغذ سازی، تخته خرده چوب سازی، تخته فیبر، واگن سازی، دسته ابزار،چوبهای تونلی از آن استفاده می شود.
كاج ایرانی (روس)
واژه چوب روسی در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه تلقی میشود و کاربردآن هم چندان تفاوتی نمی کند در حالیکه این چوب سفید خود شامل گونه های کاملا متفاوت چون نراد، نوئل و انواع کاجها می شوند.
همچنانکه گفته شد یکی از گونه های چوبیکه به چوب روسی معروف است Abies یا نراد است که نام رایج آن در دنیا Fir و Sapen است.
این چوب فاقد درون چوب مشخص و به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی،راست تار، سبک، واکشیدگی و هم کشیدگی کم، قابلیت ترک خوردن کم هنگام خشک شدن، بسیارخوش کار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی هستند ولی با وجود تمام مزایا به راحتی در مقابل قارچها دچار مرض لکه آبی یا لکه قرمز میشوند از استحکام آن میکاهد. حشرات نیز علاقه زیادی به لانه گزینی و تخم گذاری در آن دارند و باید توجه داشت که چوبها دارای رگه قرمز به هنگام خشک شدن کاملا تاب بر می دارند.
این چوببه علت سبکی و ضریب الاستیته بالا از بهترین چوبها برای اسکلت ساختمان هاست. الیاف بلند و خمیر سفید آن در کاغذسازی مصرف فراوان دارد. در ایران این چوب غالبا درصنایع مبلمان استفاده می شود.
نراد
چوبی به رنگ سفید تا سفید مایل به كرم تا قهوه ای مایل به صورتی است، راست تار و دارای نقوش زیبایی است. چوبی است سبك، نرم و كم دوام كه كار با آن آسان است و در كارهای ساختمانی، قفسه سازی، بسته بندی از آن استفاده می شود.
ماهاگونی یا آكاژو
آکاژوها به دو دسته آکاژوی آمریکایی و آفریقایی تقسیم میشوند که اغلب آکاژوی آفریقایی در بازار ایران یافت می شود. نام علمی این گونه Khaya inveeonsis و از خانواده Miliacea است. نامهای محلی متفاوتی در کشورهای مختلف آفریقا دارد. درون چوب قرمز رنگ و برون چوب نازک سفید مایل به صورتی رنگ دارد. بافت یک دست و وجود پرمگسهای درخشان و براق که باتغییر جهت نور درخشش متفاوتی دارند از ویژگیهای شاخص این چوب است. در مقطع شعاعی نقوش نواری صدفی و در مقاطع مماسی نقوشی متنوع چون موجی، مجعد، جناغی دارد. یکی از پرمصرف ترین چوب های دنیا برای تهیه روکش های قیمتی است. به دلیل هم کشیدگی و واکشیدگی کم در هنگام خشک شدن کمتر دچار عیب می شود. ضربه پذیری خوب، پرداخت عالی،پیچ خوری و میخ خوری بالا از خصوصیات بارز این چوب است ولی رنگ پذیری و واکس خوری باید همراه با بتونه کاری انجام شود. در تهیه روکش و مبلسازی بیشترین مصرف را داراست. به دلیل ضربه پذیری و ضریب الاستیسیته بالا در تهیه قایق های بادبانی وتفریحی مناسب است.لازم به ذکر است که چوبهای دیگری نیز تحت عنوان آکاژو در بازاردیده میشوند که اسامی واقعی آنها سیپو، کیسپو و ساپلی است.
آكونه(گابون)
چوبی است به رنگ صورتی كم رنگ تا پر رنگ، سبك، نرم، ریز بافت و كم دوام كه به خوبی ورقه ورقه می شود. برای تهیه كاغذ سازی، قایقهای سبك، و غیره از آن استفاده می شود.
ساج (تیك)
چوبی است به رنگ قهوه ای طلایی تا قهوه ای پنج پر رنگ با خطهای سیاه كه بسیار سنگین و با دوام است. این چوب در صنعت كشتی سازی، صنایع ظریف به خصوص خاتم كاری، ساخت ابزار آزمایشگاهی، روكش گیری، قسمتهای بیرونی و داخلی ساختمان موارد مصرف دارد.
چوب آبنوس
آبنوس درخت سیاه رنگی است یا چگالی نسبتاً بالا و بسیار خوش بو. تنه داخلی چوب به رنگهای مختلف زردسفید تا قهوه ای و سیاه دیده می شود و انواع مختلف چوب ابنوس : ابنوس سیاه، آبنوس مرمری یا مرمری آندامان، آبنوس كاكی . آبنوس به دلیل سختی و استحكام بالا درخت وسایلی نظیر انواع مبلمان، میز و صندلی ، پیانو مورد استفاده قرار میگیرد.
چوب افرای سیاه
برای ساخت لوازمی هم چون خط كش و دكوراسیون بزرگ استفاده می شود.
چوب والسا – بالسا
سبك ترین چوب تجاری است دارای سفتی و قابلیت فرم دهی فراوانی است. و به رنگهای سفید تا زرد روشن و قهوه ای ملایم دیده می شود. از چوب بالسا در ساخت قطعات صنعتی ظریف مانند: دیوار سازی داخل هواپیما، در ساخت ماكت ها ، و آثار هنری استفاده می شود.
زبان گنجشك(ون)
چوبی است دارای مقاومت و سختی مناسب و دارای قابلیت فرم پذیری مناسب. رنگ این چوب عموماً زرد ملایم است كه برای ساخت كه برای ساخت قطعات چوبی مانند قابو فرم تابلو ها، عصا، راكت تنیس استفاده می شود.
چوب شمشاد
چوب شمشاد به دلیل تراكم بالای آوند ها و لیفهای آن دارای چگالی بالا می باشد. از این چوب در كارهایی استفاده مانند خاتم كاری و و منبت كاری استفاده می شود.
چوب لاله درختی
چوبی با بافتهای نزدیك و متراكم و به رنگ زرد وجود دارد و به دلیل كیفیت عالی در ساخت انواع مبلمان قیمتی، ظروف چوبی ، جعبه ها ، اسباب بازی و غیره به كار می رود.
چوب كاج بلسان ( Balsam fir )
چوب كاج بلسان یا چوب نراد كه از خانواده كاج است و به رنگهای سفید،قهوه ای، و با رگه های صاف و ظریف دیده می شود و به طور عمده برای خمیر كاغذ و جعبه سازی مورد استفاده قرار می گیرد. اما شیره و صمغ حاصل از این درخت به عنوان چسب شفاف به كار می رود و در رنگهای مختلف روغنی از آن استفاده می شود