فصل: دوازدهم
درس: علوم
کلاس: هفتم
نام درس: سفرۀ سلامت
دانلود متن درس دوازدهم علوم هفتم سفرۀ سلامت سال تحصیلی 99-1400 سفرۀ سلامت PDF کتاب متن درس علوم هفتم متن فصل دوازدهم درس علوم کلاس هفتم نام درس سفرۀ سلامت

کارهایی که غذاها در بدن ما انجام می دهند به مواد مغذّی آنها بستگی دارد. انواع متفاوتی از موادمغذّی وجود دارد.کربوهیدرات ها، لیپیدها چربی ها، پروتئین ها، ویتامین ها، مواد معدنی و آب، موادمغذّی اند که در خوراکی های متفاوت وجود دارند.

انرژی تولید می کنند

کربوهیدرات ها گروهی از مواد مغذّی اند که انرژی مورد نیاز بدنمان را تأمین می کنند.
با انجام دادن آزمایش بالا دریافتید که برخی خوراکی ها نشاسته دارند.چه خوراکی های دیگری می شناسید که نشاسته دارند؟
نشاسته از چه چیزی ساخته شده است؟ برای پاسخ به این پرسش، فعّالیت زیر را انجام دهید.
نشاسته نوعی کربوهیدرات است و در گیاهان ساخته می شود. گیاهان در فتوسنتز، ابتدا قندی به نام گلوکز می سازند؛ سپس با وصل کردن مولکول های گلوکز به هم، نشاسته می سازند؛ بنابراین نشاسته نوعی کربوهیدرات مرکب و گلوکز نوعی کربوهیدرات ساده است به کربوهیدرات ها، قند نیز می گویند. قندهای ساده شیرین اند و به فراوانی در میوه ها و سبزی های شیرین وجود دارند.

مفید اما بدون انرژی

گیاهان کربوهیدرات مرکب دیگری نیز می سازند. این کربوهیدرات سلولز نام دارد. سلولز در همهٔ غذاهای گیاهی وجود دارد و مانند نشاسته از مولکول های گلوکز ساخته می شود. میوه ها و سبزی ها مقدار زیادی سلولز دارند. گرچه بدن ما از انرژی سلولز نمی تواند استفاده کند، خوردن غذاهایی که سلولز دارند به سلامتی ما کمک می کند. با اهمیت این کربوهیدرات در فصل بعد آشنا می شوید.
سفرۀ سلامت

چربی ها، خوب یا بد؟

به جز روغن و کره، چه خوراکی های دیگری می شناسید که چربی دارند؟
آموختید که چربی ها برای ساخته شدن غشای یاخته ها به کار می روند.همچنین بافت چربی که نوعی بافت پیوندی است، دورتادور اندام های داخل بدن را می پوشاند و آنها را از آسیب و .) ضربه حفظ می کند
نقش دیگر چربی ها انرژی زایی آنهاست. مقدار انرژی ای که یک گرم چربی تولید می کند، تقریباً دو برابر مقدار انرژی حاصل از یک گرم کربوهیدرات است.
از طرفی چربی ها خطر تنگ شدن رگ ها و سکتهٔ قلبی را افزایش می دهند. بنابراین در مصرف چربی ها به چه چیزهایی باید توجه کنیم؟
سفرۀ سلامت

چربی ها دو نوع گیاهی و جانوری دارند )شکل 3(.چربی های گیاهی در دمای معمولی مایع اند در حالی که چربی های جانوری در این دما، معمولاً جامدند.احتمال رسوب چربی های جامد در رگ ها از چربی های مایع بیشتر است. به همین علت پزشکان توصیه می کنند که از چربی های جامد کمتر استفاده کنیم.
سفرۀ سلامت

ماهیچه های قوی

افرادی که ورزش می کنند، ماهیچه های قوی دارند. ماهیچه های قوی به ما کمک می کنند تا بتوانیم مثلا سریع تر بدویم. بافت ماهیچه ای تقریباً در بیشتر دستگاه های بدن وجود دارد. بدن ما برای ساختن این بافت به پروتئین نیاز دارد. پروتئین ها برای ساخته شدن یاخته ها و بافت های دیگر نیز به کار می روند بنابراین، غذاهایی که می خوریم، باید مقدارکافی پروتئین داشته باشند.
دانستید که غذاهای گیاهی نیز مانند غذاهای جانوری، منبع پروتئین اند؛ اما کدام یک منبع بهتری برای تأمین پروتئین های مورد نیاز بدن ما هستند؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید بدانیم که پروتئین ها از چه چیزهایی ساخته شده اند. همهٔ پروتئین ها از مولکول هایی به نام آمینواسید ساخته شده اند
بدن ما پروتئین های مورد نیاز را فقط با چند نوع آمینواسید می سازد. همچنین بدن ما می تواند تعدادی از این آمینواسیدها را با استفاده از غذاهایی که می خوریم، بسازد؛ اما بعضی را نمی تواند بسازد. به این آمینواسید ها، آمینواسیدهای ضروری می گویند؛ زیرا باید آنها را به طور آماده و از طریق غذاهایی که می خوریم به دست آوریم. بیشتر پروتئین های گیاهی بعضی آمینواسیدهای ضروری را ندارند.

شاداب و سلامت

ویتامین ها چه نقشی در بدن دارند و آنها را در چه غذاهایی می توانیم پیدا کنیم؟ بدن ما به مقدار کمی ویتامین نیاز دارد؛ اما کمبود آنها رشد و عملکرد مناسب دستگاه های بدنمان را با مشکل روبه رو می کند.گاهی مواقع نیز به علت کمبود ویتامین، بیمار می شویم.
ویتامین ها را به دو گروه کلّی محلول در آب و محلول در چربی تقسیم می کنند. ویتامین C و ویتامین های گروه B از ویتامین های محلول در آب اند. این ویتامین ها در بدن ما ذخیره نمی شوند و مقدار اضافی آنها از طریق ادرار دفع می شود. ویتامین C در سلامت پوست و لثه نقش مهمی دارد. ویتامین های گروه B در پیشگیری از کم خونی و ریزش مو نقش دارند.
سفرۀ سلامت

ویتامین های D و A از ویتامین های محلول در چربی اند. ویتامین A در سلامت چشم و بینایی ما به ویژه در نورِ کم نقش دارد. می توانید با خوردن هویج و گوجه فرنگی ویتامین A مورد نیاز بدنتان را تأمین کنید. این خوراکی ها ویتامین A ندارند؛ اما ماده ای دارند که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود. اگر ویتامین D در بدن شما به اندازهٔ کافی نباشد، استخوان هایتان به اندازهٔ کافی کلسیم جذب نمی کنند و نرم می مانند و حتی شاید تغییر شکل نیز بدهند. این وضع به ویژه در دورهٔ رشد اهمیت زیادی دارد. بدن ما می تواند این ویتامین را با استفاده از آفتاب بسازد.
سفرۀ سلامت

از خاک تا بدن ما

عناصر در بدن ما نقش مهمی دارند.کلسیم و آهن دو نمونه از این عناصرند.کلسیم از مواد اصلی استخوان های بدن ما و مهره داران دیگر است.آهن در ساختار یاخته های قرمز خون وجود دارد. کلسیم و آهن در ترکیب خاک نیز وجود دارند و مواد معدنی نامیده می شوند. این مواد چگونه از خاک به بدن ما و جانوران دیگر وارد می شوند؟
سفرۀ سلامت

یُد و سدیم دو مادهٔ معدنی دیگر ند.یُد در غذاهای دریایی به فراوانی وجود دارد. این مادهٔ معدنی در تنظیم فعّالیت یاخته ها و رشد بدن نقش دارد. سدیم تقریباً در همهٔ موادغذایی، به خصوص میوه ها و سبزی ها وجود دارد. سدیم در نمک خوراکی نیز وجود دارد. مصرف زیاد سدیم نمک خطر ابتلا به فشارخون و پوکی استخوان را در بزرگسالی افزایش می دهد. بسیاری از مواد مغذّی به صورت محلول در آب وارد بدن ما و یاخته های آن می شوند.
بسیاری از مواد زائد نیز معمولاً به حالت محلول در آب از بدن دفع می شوند. همچنین آب در اطراف و درون یاخته ها وجود دارد؛ اما آب بدن ما چگونه تأمین می شود؟

تغذیه سالم

به نظر شما با چه معیارهایی می توان دربارهٔ سلامت تغذیه قضاوت کرد؟ اگر غذاهای گوناگونی می خورید که همۀ موادمغذّی را به مقدار کافی به بدن شما می رساند و انرژی موردنیاز بدنتان را تأمین می کند، تغذیه سالمی دارید. افزون براین تغذیه ای سالم است که غذاها به روش بهداشتی و سالم تهیه شده باشند. شاید غذاهای سرخ شده با روغن خوش مزه تر باشند؛ امّا غذاهای آب پز و بخارپز سالم ترند.رفتارها و عادت های غذایی ما در سلامت تغذیه و درنتیجه سلامت بدن ما تأثیر زیادی دارند. خوردن خوراکی هایی مانند، پفک، شکلات و شیرینی بین وعده های غذا از عادت های نادرست است که برای سلامت ما زیان دارد در حالی که میوه ها، میان وعدهٔ سالمی هستند شما چه معیارهای دیگری برای تغذیهٔ سالم می شناسید؟
اگر گرسنه باشید و بخواهید خوراکی بخرید، آیا به مواد مغذّی و مقدار انرژی آن توجه می کنید؟ با توجه به نقشی که غذا در سلامت مردم دارد، شرکت های تولید کنندهٔ موادغذایی موظف اند نوع و مقدار مواد مغذّی و مقدار انرژی خوراکی را روی بستهٔ آن بنویسند. با خواندن این اطلاعات می توانیم به ارزش غذایی آن خوراکی و در نتیجه تأثیر آن بر سلامتمان پی ببریم. هرچه تنوع مواد مغذّی هر خوراکی بیشتر باشد، ارزش غذایی آن خوراکی بیشتر است.

متن درس های دیگر (علوم هفتم)

متن درس اول علوم هفتم (تجربه و تفکر)

دانلود متن درس اول علوم تجربه و تفکر سال تحصیلی 99-1400 تجربه و تفکر PDF کتاب متن درس علوم هفتم متن فصل اول درس علوم نام درس تجربه و تفکر